De meeste mensen deugen

Rutger Bregman is historicus en brak wereldwijd door met zijn bestseller ‘Gratis geld voor iedereen’. In september 2019 verscheen zijn boek ‘De meeste mensen deugen’, waarvan inmiddels ongeveer 350.000 exemplaren zijn verkocht.

Een verslag:

Dat mensen van nature egoïstisch, paniekerig en agressief zijn, is een hardnekkige mythe, beweert Bregman. De beschaving zou maar een dun laagje zijn (‘vernis-theorie’), dat bij het minste of geringste zou barsten. Maar het is precies andersom, zegt hij: juist als de bommen uit de lucht vallen, of de dijken breken, komt het beste in ons naar boven. Het beeld dat in de media wordt geschetst, is steevast omgekeerd.

Er speelt zich in ons een gevecht af. Eén deel van ons is slecht, boos, hebzuchtig, enz. Een ander deel is goed, enz. Welke wolf (welk deel) zal winnen? De wolf die wij voeden!

Maar waarom zijn we gaan geloven in de verdorvenheid van de mens? 

De schrijver wil in zijn boek aantonen dat wij voortdurend uitgaan van een verkeerd mensbeeld. Zowel in het traditionele Christendom als in de rationele Verlichting is het duistere mensbeeld diep geworteld (zondig en van nature slecht). Het Christendom en de Verlichting hebben ertoe bijgedragen dat de mensen in dat mensbeeld zijn gaan geloven. De beschaving (de machthebbers der aarde, de kerk en de begin jaren van het onderwijs en de wetenschap) zou daarvan de oorzaak zijn.

In zijn boek put de schrijver uit meer dan 500 bronnen (een overvloed aan voorbeelden) om aan te tonen, dat het duistere mensbeeld is gebaseerd op twijfelachtige wetenschappelijke onderbouwingen. Uiteindelijk zijn wij mensen in die verdorvenheid zelf gaan geloven (‘self-fulfilling prophecy’).

In de laatste twee delen (4 en 5) van het boek legt de schrijver uit, hoe wij mensen dat negatieve mensbeeld kunnen ombuigen. Wij zouden meer moeten gaan begrijpen dat alles met elkaar verbonden is. Wij zijn als mens onderdeel van iets veel groters, verbonden met alle dieren, planten en Moeder Aarde. 

Wij moeten meer gaan geloven in vriendschap en liefde, vertrouwen en loyaliteit. Te beginnen bij de opvoeding van kinderen. Geef kinderen de mogelijkheden en de middelen van ‘het creatieve spelen’ terug. En wij als volwassenen moeten meer en meer beseffen dat we niet zonder elkaar kunnen en elkaar moeten vertrouwen!

Wat vind ik dat een prachtige vrijzinnige gedachte!

Wim van Keulen

(rechtenvrije foto van Pixabay)

stijlvorm