Terugblik op 22 april in Rhenen

Op zaterdag 22 april jl nam ik deel aan de regiocursus in Rhenen, georganiseerd door de Vrijzinnigen Zuid-Veluwe-Vallei.

Mw. Prof. Dr. Christiane Berkvens-Stevelinck nam ons mee in haar boek 'Erfenis Europa - toekomst van een stervende zwaan'. 
Als eerste vertelde ze over de Griekse mythe van Europa:  een Fenicische prinses die ontvoerd werd door Zeus en aan wie we de naam van ons continent te danken hebben. 
Door middel van mythen, schilderijen, beelden, sprookjes, boeken en films -  sommigen heel oud anderen heel nieuw - legde ze de volgende thema's voor: verwondering, nieuwsgierigheid, vertrouwen in de vooruitgang, verantwoordelijkheid, tolerantie, geduld, vrijheid, idealisme, schoonheid. Doordat ze even goed thuis is in de geschiedenis als in de paleografie en de theologie, maakte mervr. Berkvens mooie en inspirerende verbindingen, vond ik. 

Op internet zijn er genoeg recensies en samenvattingen van haar boek terug te vinden dus ga ik liever in op de indrukken die bij mij achterbleven. Voor mij, jonge vrijzinnige die ik ben, was het de eerste keer dat ik naar de regiocursus ging. Ik wist niet wat ik moest verwachten dus stond ik voor alles open, wel wilde ik vrijzinnigen uit de regio ontmoeten om een beter beeld te krijgen wat het voor anderen betekent om vrijzinnig te zijn. Zo is het interessant om te horen dat men net zo goed open staat voor geschiedenis als voor verschillende vormen van kunst uit verschillende culturen en talen (in deze context wel allemaal Europees). Ook het zoeken naar de verbinding van wat achter ons ligt: het verleden -  zoals mevr. Berkvens het beschreef zijn wij de dwergen die staan op de schouders van de reuzen (degenen die ons zijn voorgegaan). Zowel datgene dat naast ons staat: de rijke culturele diversiteit die Europa kenmerkt, als wat boven ons staat, vond ik inspirerende beelden.

Voor een regiodag die acht afdelingen moet verbinden, vond ik de opkomst van rond de dertig mensen best mager, een gemiste kans. Het was een heel vol programma met veel informatie en indrukken en dus weinig tijd om die te laten landen. Op zich niet erg, toen ik me minder op de details concentreerde maar meer op genoemde thema's, dus de grote lijnen, vond ik het rustiger en boeiend. Wel werd door sommigen opgemerkt, dat we nu heel wat films te kijken hebben en boeken te lezen waar we over gehoord hebben; onze interesse is gewekt! 

Ik miste wel gezelschap vanuit Veenendaal met wie ik zou kunnen napraten, discussiëren en/of ideeën uitwisselen, en kijken wat we mee konden nemen om Het Venster te verrijken. Hopelijk volgend jaar beter, op 14 april 2018 Hein Stufkens. 

Wat ons als Vrijzinnigen aan zou kunnen spreken, is een moderne term die mevr. Berkvens uitlegde: ‘Multiple religious belonging’ (zie ook de leestip van Paul Stegenga en het artikel van Jos Somsen hierover - red). We leven niet meer in een tijd waarbij men zich maar met één godsdienst, traditie of filosofie wil verbinden. We zien steeds vaker, vooral bij de nieuwe generatie, dat men meer wil putten uit verschillende tradities.
Mijns inziens doet mevr. Berkvens dat ook door twee beeldspraken vanuit verschillende tradities aan elkaar te verbinden in de titel van haar boek. Hier vind je de Grieks-mythologische Europa en de klassieke balletsolo 'De Stervende Zwaan'. De witte zwaan in Angelsaksische traditie staat symbool voor deugdelijkheid, kunstzinnigheid en schoonheid, zij is de vogel die de Vrouwe van het Meer (van de legende van Koning Arthur) bijstaat. Volgens mevr. Berkvens is Europa, ons continent, niet een stervende zwaan maar een herrijzende feniks. 
Laten wij dan ons steentje bijdragen aan het herrijzen van die feniks!

Jocelyn Readett, 23-4-2017

(foto/tekening Rinie van der Leer)

stijlvorm