Een knipoog van u zou al helpen.
De titel van dit nieuwe boek van Karel Eykman maakt me nieuwsgierig: een knipoog van God? En tegelijkertijd herinner ik me de kinderbijbel ‘Woord voor Woord’ waar in ons gezin in de jaren 60-70 uit voorgelezen werd en waar ik met plezier naar luisterde. Het is nu 2015, wat heeft Eykman te vertellen?
‘In elke psalm zit minstens één regel die bij me blijft haken en daarmee ga ik dan aan de haal. Ik maak geen moderne vertaling of bewerking, maar probeer met de psalmdichter in gesprek te gaan. Een enkele keer ga ik zelfs fel tegen hem in – dat mag volgens mij best; die psalmdichters vragen er zelf om dat je ze niet gedwee napraat. Een andere keer doe ik dan weer voluit mee in hun loven en prijzen. En nu allemaal: Van je soli deo in de gloria! Van je hela hola halleluja!’
De laatste tijd probeer ik oude teksten weer opnieuw te lezen. Ik wil voorbijgaan aan het idee dat ik wel weet en begrijp of juist niet begrijp wat er staat. Ik heb de woorden immers al zo vaak gehoord. Toen ik dit boek onder ogen kreeg verraste me de andere invalshoek van Eykman. Er zit iets sprankelends, uitdagends, iets nieuws in. Het heeft me er toe gebracht dat ik soms een psalm lees en het gedicht van Eykman erbij zoek. Wat heeft hem geraakt en hoe gaat hij met God in gesprek? En wat raakt mij?! Een andere keer blader ik in het boek en valt mijn oog op een gedicht. Dat maakt me dan juist weer nieuwsgierig naar de psalm. Zo gaat het wat heen en weer. Ik leer ervan om met andere ogen te lezen en stil te staan bij dat wat mij op dat moment raakt. Soms met verwondering, een glimlach of verbazing. Oude woorden die een plek krijgen in het nu. Vergezeld van een knipoog geven de woorden ruimte om te ontdekken, te bezinnen en in beweging te komen.
Als voorbeeld hiervan de volgende tekst:
Praten of spreken
Moet je ze horen praten!
Die vlotte babbels van snelle jongens in strakke pakken
Met slappe smoesjes vol berlusconibranie.
Ze klikken met hun gladde tongen: wie kan ons wat maken?
Ze schuiven je met scheve praatjes aan de kant.
Nog geen halve waarheid blijft over van wat ware woorden waren.
Zo verliegen ze de taal en lullen zich overal uit.
Laat God dan speken!
Het uitkafferen van verraderlijke verraders
Of het schreeuwen tegen onrecht is pas zuivere taal.
Voor God klinkt gescheld als heldere muziek in zijn oren
Pure woorden komen uit de grond van zijn hart.
Psalm 12: 4 en 5
Onoprecht spreekt
zo’n mens tot zijn naaste
Sluw van lippen, dubbel van hart
Het heet dan: 'Onze tong is ons wapen,
onze mond is met ons!
Wie stelt ons de wet?'
Het boek is inmiddels ook in de bibliotheek van Het Venster te leen. Een aanrader!
Marieke de Vries-Hofman
