X111 - maannacht - X-liedjes uitgelegd door Henk Harmsen
In deze serie zal ik af en toe een x-liedje onder de loep nemen en met u delen wat ik oorspronkelijk (als ik dat nog weet) met dit lied heb beoogd.
Het derde lied van deze serie is X111 maannacht, het jongste x-liedje met een hele oude tekst. De vertaling en de melodie waren in een uur geschreven. Dat is altijd een goed teken.
Op YouTube: https://youtu.be/ZrqeiXhc8R0
Op de x-liedjes site: https://www.x-liedjes.nl/liedjes/x111/
De oorspronkelijke (Duitse) tekst is van Joseph von Eichendorff (1788-1857). Het is de tweede tekst die ik van hem gebruik. X101 In alles slaapt een lied is ook van hem. Von Eichendorff is een van de grote literaire namen in de Duitse Romantiek. Ik word altijd erg geraakt als ik zijn teksten lees.
Het lied Maannacht heeft daarbij ook nog eens een hele mooie opbouw.
Het eerste plaatje is een beschrijving van een prachtig moment: de zon is net onder gegaan en wat er dan gebeurt kan alleen enigszins in poëzie worden gevat:
het was alsof de hemel
de aarde had gekust
dat zij in bloemenglinster
van hem nu dromen moest
Als je ooit die overgang van licht naar donker, van dag naar nacht in de vrije natuur of uit je huiskamer hebt beleefd, dan kunnen deze woorden je volop raken.
Daarna beschrijft hij de hoorbare en zichtbare stilte, van de wind, van de dingen die door de wind worden bewogen en tenslotte een klare sterrenhemel. En dan is het nacht
de lucht gleed door de velden
de aren deinden zacht
vol rust ruisten de bossen
zo’n sterrenhemel, ’s nachts
En dan in het midden van de nacht, of zie ik al wat licht gloren, de ziel die haar vleugels wijd spreidt en over het stille land naar huis terugvliegt. Is dat het einde? Is dat een nieuw begin? Is het sterven of is juist het wakker worden, of alle twee?
en toen, mijn ziel, zij spreidde
wijd hare vleugels uit
vloog door de stille landen
alsof ze vloog naar huis
Henk Harmsen, maart 2022
(foto Martin Schuitemaker)